Jesteśmy świadkami katastrofy klimatycznej. Spowodowane przez człowieka emisje gazów cieplarnianych do atmosfery rozregulowały klimat naszej planety, sprowadzając na ludzkość i całą przyrodę nieznane do tej pory zagrożenie. Rosnące temperatury, podnoszący się poziom morza oraz ekstremalne zjawiska pogodowe zagrażają bogactwu natury, rolnictwu, a nawet zdolności człowieka do przeżycia na coraz większych obszarach Ziemi. Dziś polityka klimatyczna jest najważniejszą częścią polityki, zarówno w kraju, jak i na poziomie międzynarodowym. Tylko solidarne społeczeństwa działające wspólnie mogą podjąć walkę, dającą człowiekowi nadzieję na przetrwanie.

Dlatego jako Partia Zieloni proponujemy dziesiątkę postulatów ochrony przyrody i budowy solidarnej wspólnoty, których spełnieniem zajmą się zieloni posłowie i posłanki w nowej kadencji Sejmu. Dzięki ich wejściu w życie Polska w ciągu najbliższych 4 lat przestanie być krajem ignorującym kryzys klimatyczny i dołączy do reszty Europy i świata w walce z jego niszczycielskimi skutkami. A także stanie się krajem bardziej równym i solidarnym, aby Polki i Polacy mogli wspólnie stawić czoła wyzwaniu, od którego zależy przyszłość ludzkości.

Wprowadzimy tanią energię odnawialną w każdym polskim domu

Aby ograniczyć emisje gazów cieplarnianych, musimy odejść od węgla. Potrzebujemy zmienić model, w którym działa polska energetyka, ze scentralizowanego na rozproszony i oparty na odnawialnych źródłach energii. W tym celu przekształcimy rządowy program “Mój Prąd” na wsparcie w budowie własnej instalacji OZE dla każdego obywatela i obywatelki Polski. Każdy otrzyma możliwość zostania prosumentem, czyli producentem i konsumentem energii odnawialnej. Dla osób inwestujących w tę technologię koszty usług energetycznych spadną od 5 do 10 razy. Zmienimy prawo tak, żeby z tej szansy mogły skorzystać też wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe. Pokryjemy ponadto 50-100% kosztów gminnych programów inwestycji w produkcję i oszczędzanie energii. Wprowadzimy progresywną opłatę za emisje gazów cieplarnianych, którą przeznaczymy na wsparcie transformacji energetycznej polskiej gospodarki.

Powiększymy parki narodowe o 300% i zasadzimy milion hektarów nowych lasów

Dziś zasobem strategicznym Polski nie jest węgiel – są nim woda i lasy. Musimy o nie dbać bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, żeby zachować bioróżnorodność naszej przyrody, złagodzić skutki zmian klimatu i uchronić Polskę przed niszczycielską suszą. Zwiększymy powierzchnię chronioną w ramach parków narodowych o ponad  300 proc. (z 1% do unijnej średniej 3,6%) poprzez ich powiększenie (Białowieski, Bieszczadzki) i utworzenie nowych (Turnicki, Jurajski, Mazurski, Doliny Odry). Do 2025 r. posadzimy milion hektarów nowych lasów – to kilkukrotność obszaru Puszczy Białowieskiej. Zmienimy prawo, żeby lepiej chronić drzewa, a zwłaszcza ich stare aleje, przed wycinką. Odtworzymy dawne pasy drzew i zieleni wzdłuż dróg lokalnych i na terenach wiejskich. Wprowadzimy program ochrony wód (retencji) szczególnie na obszarach dużych upraw rolnych, żeby chronić je przed suszą.

Przeznaczymy 150 mld zł na 10-letni program czystego powietrza

Z powodu zanieczyszczeń powietrza w Polsce umiera rocznie nawet 50 tys. osób. Zatrzymamy ten smutny bilans, realizując dziesięcioletni program Polska Oddycha. W jego ramach przeznaczymy 150 mld zł na przejrzysty i spójny system dopłat na wymianę pieców, termomodernizację budynków, czy budowę mikroinstalacji OZE. Zapewnimy dopłaty sięgające nawet 100% ze środków z budżetu państwa, samorządów i UE. Udrożnimy program “Czyste powietrze” dla domów indywidualnych oraz utworzymy program wsparcia dla mieszkańców budynków wielorodzinnych. Program obejmie też likwidację zanieczyszczenia spowodowanego przez pojazdy spalinowe – zaostrzymy normy emisji spalin, wprowadzimy ulgi podatkowe i dopłaty dla samochodów elektrycznych i przygotujemy się do wycofania pojazdów spalinowych z polskich dróg. W 2030 r., wraz z odchodzeniem od węgla i zmniejszeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery, będziemy mogli swobodnie oddychać powietrzem w polskich miejscowościach.

Wymusimy na producentach odpadów odpowiedzialność za recykling

Jako zwykli ludzie mamy ograniczoną możliwość walki z odpadami i miliardami ton plastiku, które lądują w środowisku i oceanach. Odpowiedzialność za to, co się dzieje z wyprodukowanymi przez siebie towarami, powinni ponosić ich producenci. W Sejmie nałożymy na firmy obowiązek minimalizacji produkcji odpadów, w tym opakowaniowych, pod sankcjami finansowymi. Zreformujemy system dopłat do kosztów zbierania i przetwarzania odpadów tak, żeby producenci ponosili rzeczywisty koszt pozbycia się wyprodukowanych przez nich odpadów. Aby pomóc w odzyskiwaniu surowców wtórnych, wprowadzimy ogólnopolski system zwrotu butelek plastikowych oraz szklanych. Rozbijemy mafię śmieciową, zakazując importu śmieci do Polski, likwidując nielegalne składowiska odpadów i nakładając wysokie kary dla przestępców łamiących te przepisy. 

Ograniczymy hodowlę przemysłową

Przemysłowa hodowla zwierząt jest jednym z głównych źródeł emisji gazów cieplarnianych. Jej ograniczenie jest niezbędne ze względów klimatycznych, zdrowotnych i etycznych. Dlatego doprowadzimy uchwalenia ustawy prowadzącej do zamknięcia ferm norek, lisów i innych zwierząt hodowanych na futra. Ograniczymy cierpienie zwierząt hodowlanych przez kampanie konsumenckie, informujące o realiach hodowli przemysłowej oraz promujące weganizm i ograniczenie jedzenia mięsa.  Zakażemy też wykorzystywania zwierząt w cyrkach i zakończymy okrutne polowania na ptaki. O prawa tych istot, które nie mogą mówić we własnym imieniu, zadba powołany przez Sejm Rzecznik Praw Zwierząt.

Ustalimy płacę minimalną na poziomie 50% średniej krajowej

Solidarne społeczeństwo jest silniejsze i lepiej poradzi sobie z kryzysem klimatycznym. Nie możemy nikogo pozostawiać na ekonomicznym marginesie, ani skazywać na niesprawiedliwe obciążenia podatkowe. Ustalimy wysokość płacy minimalnej na poziomie 50% średniej krajowej, gwarantując jej automatyczny wzrost wraz ze wzrostem zarobków Polek i Polaków. Odciążymy małych przedsiębiorców, wprowadzając liniowy ZUS jako procent od dochodu, przy składce minimalnej w wysokości 300 zł. Stworzymy wielopłaszczyznowy program wsparcia dla rodzin i opiekunów osób z niepełnosprawnościami. W jego ramach zapewnimy nieodpłatną pomoc psychologiczną, opiekę wytchnieniową oraz zniesiemy zakaz pracy zarobkowej dla osób otrzymujących świadczenia z tytułu opieki nad osobą niepełnosprawną. Pomoc materialna musi zostać ujednolicona, bez względu na wiek i dochody opiekunów. Stworzymy  nowoczesny system opieki środowiskowej, edukacji i rozwiązywania problemów mieszkaniowych na poziomie lokalnym, który zapobiegnie wykluczeniu społecznemu tej grupy osób.

Przywrócimy prawo kobiet do decydowania o macierzyństwie

Społeczeństwo nie może być solidarne, gdy jego połowa pozbawiona jest prawa do decydowania o własnym ciele i rodzicielstwie. Uchwalimy, odrzucony wcześniej przez Sejm, projekt “Ratujmy Kobiety”, dający prawo do przerywania ciąży do 12 tygodnia, przywracający dostęp do nowoczesnych metod antykoncepcji i ich refundacji oraz wprowadzimy  do szkół zajęcia przekazujące wiedzę o własnej seksualności.

Podniesiemy płace dla nauczycieli i nauczycielek do co najmniej średniej krajowej

Młodzi ludzie są pokoleniem, które może zatrzymać katastrofę klimatyczną. Dlatego kształcący i wychowujący ich nauczyciele i nauczycielki stanowią jedną z najważniejszych grup zawodowych, a edukacja – jeden z priorytetów państwa. Zapewnimy nauczycielom i nauczycielkom w końcu godne zarobki. Ustalimy właściwe pensum godzin, które utrzyma wysoką wydajność i motywację do pracy edukacyjno-wychowawczej. Podniesiemy płace do poziomu średniej krajowej dla nauczycieli stażystów i odpowiednio wyższe dla kolejnych szczebli awansu zawodowego. Zwiększymy udział edukacji w PKB do 6% – to tyle, ile wydają przodujące w Europie kraje skandynawskie. Wprowadzimy wreszcie do szkół lekcje ekologii, które będą źródłem informacji na temat zrównoważonego rozwoju i kryzysu klimatycznego, zgodnych z faktami naukowymi.

Skrócimy kolejki do lekarzy o 70%

Kryzys klimatyczny i ekstremalne zjawiska pogodowe są zagrożeniem dla zdrowia nas wszystkich. Służba zdrowia musi być dobrze finansowana i zorganizowana, aby zmierzyć się z tym wyzwaniem. Pierwszym krokiem w naprawie polskiego systemu opieki zdrowotnej jest radykalne skrócenie kolejek do lekarzy, nawet o 70%. Osiągniemy to przez zmianę procedury skierowań na badania specjalistyczne oraz systemu ich finansowania. Poradnie rodzinne i lekarze rodzinni otrzymają kompetencje do kierowania bezpośrednio na badania specjalistyczne. Skróci to drogę pacjenta do specjalisty, pozwoli na zmniejszenie kosztów leczenia pacjentów oraz ich lepszą kontrolę.  Zwiększymy ilość rezydentur i zapewnimy godziwe wynagrodzenie, by zahamować odpływ wykształconych osób do innych krajów.

Wprowadzimy równość małżeńską

Zagrożenie katastrofą klimatyczną nie przetrwają społeczeństwa pochłonięte nienawiścią wobec samych siebie. Zatrzymamy nagonkę wobec osób LGBT+ i zapewnimy im równość w społeczeństwie opartym na solidarności i miłości. Dlatego wprowadzimy w Sejmie równość małżeńską, związki partnerskie, ustawę o uzgodnieniu płci i wszystkie niezbędne ustawy, które zagwarantują Polkom i Polakom równość wobec prawa, niezależnie od tego, kogo kochają.