TAK dla psychologa/psycholożki w każdej szkole!
Rada Krajowa Partii Zieloni udzieliła poparcia obywatelskiej inicjatywie ustawodawczej Fundacji na rzecz Praw Ucznia “Psycholog w każdej szkole”.
W związku z poparciem przez Radę Krajową Partii Zieloni obywatelskiego projektu ustawy wprowadzającej obowiązek zatrudnienia w każdej szkole psychologa/psycholożki – przygotowanej przez Fundację na rzecz Praw Ucznia, w dniu 14 stycznia o godz. 12:00 we Wrocławiu odbyła się konferencja prasowa przewodniczącej Partii Zieloni Małgorzaty Tracz oraz Juliana Wąska koordynatora ds. mediów społecznościowych Fundacji na rzecz Praw Ucznia, a także Laury Kwoczały – rzeczniczki Stowarzyszenia Ostra Zieleń.
Na początku głos zabrał Julian Wąsek: W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost problemów psychicznych osób uczących się — zdaniem dr. hab. n. med. Barbary Remberk, konsultantki krajowej w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, nawet do 20% dzieci boryka się z dolegliwościami, które spełniają kryteria któregoś z zaburzeń psychicznych. Sama depresja jest już uznawana za chorobę cywilizacyjną, o czym mówił m.in. prof. dr. hab. n. med. Robert Hese. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w Polsce, w trakcie całego okresu dojrzewania u 27–54% nastolatków wystąpiły objawy depresji, a u ok. 15% wystąpiły myśli samobójcze, które wymagają hospitalizacji i mogą zakończyć się tragicznie. Widać to, gdy spojrzymy na statystyki samobójstw w Polsce: w 2019 r. samobójstwo popełniły 94 osoby w wieku 13–18 oraz 360 osób w wieku 19–24 lata. Samobójstwo jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów młodych ludzi, a Polska jest tego niechlubnym przykładem. Na 100 tys. polskich dzieci w wieku 15–19 lat prawie dziewięcioro popełnia samobójstwo. To bardzo dużo. Jednak oprócz odbyło się także wiele prób samobójczych — w 2019 r. jest to odpowiednio 905 i 1 226 we wcześniej wspomnianych grupach wiekowych. A to i tak tylko zgłoszone do służb próby samobójcze — w rzeczywistości jest ich pewnie znacznie więcej.
Alarmujące są także inne statystyki dot. dzieci i młodzieży. W raporcie UNICEF czytamy, że Polska zajęła 31. na 38 miejsc w rankingu jakości życia dzieci. Badano m.in. dobrostan psychiczny (w którym Polska zajęła 30. na 38 miejsc) oraz kompetencje społeczne i edukacyjne. Powinno nas to bardzo zaniepokoić i skłonić do działania, mając na uwadze poprzednie dane.
Zgodnie z danymi z Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych, zgodnie ze stanem na 16 sierpnia 2020 r., szkół i placówek dla dzieci i młodzieży jest w Polsce 20 040. Tymczasem osób zatrudnionych w szkołach na stanowisku psychologa/psycholożki w 2019 r. było 10 874. W związku z tym fachowej pomocy psychologicznej w szkołach pozbawiona jest około połowa polskich osób uczących się (przy czym odsetek ten może być większy, ponieważ nie jest powiedziane, w ilu szkołach pracuje więcej niż jeden psycholog czy psycholożka), co należy zmienić tak szybko, jak jest to możliwe.
Dlatego Fundacja na rzecz Praw Ucznia zdecydowała się przygotować obywatelski projekt ustawy “Psycholog w każdej szkole!”, który gwarantuje uczennicom i uczniom placówek oświatowych fachową pomoc ze strony psycholożki/psychologa, który byłby zatrudniony w tej szkole. Przytoczone przeze mnie statystyki są dowodem na to, że musimy reagować, biorąc sprawę w swoje ręce.
Naszą inicjatywę poparli między innymi były Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak, Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk czy Stowarzyszenie Rodzin “Zdrowie Psychiczne”. Ponadto, podpisy pod projektem zbierają Polskie Towarzystwo Psychologiczne oraz młodzieżowe organizacje polityczne – w tym stowarzyszenie Ostra Zieleń, którego przedstawicielka jest dziś z nami obecna.
Następnie głos zabrała Laura Kwoczała, rzecznika Ostrej Zieleni: Dostęp do psycholożki/psychologa w szkole przy tak zatrważających statystykach powinien być czymś oczywistym. Niestety – nie jest. Młodzież musi brać sprawy w swoje ręce – zresztą, nie po raz pierwszy. Dlatego jako stowarzyszenie Ostra Zieleń zdecydowaliśmy się wesprzeć Fundację na rzecz Praw Ucznia w zbiórce podpisów. Uznaliśmy, że pomieszczenia pedagogów w szkołach średnich mogłyby pełnić nieformalne punkty, w których pełnoletnie uczennice i uczniowie mogliby złożyć podpis pod inicjatywą. W tym celu postanowiliśmy wysłać na poziomie kół lokalnych listy intencyjne do dyrekcji szkół na terenie danego powiatu. Liczymy na pozytywny odbiór, który przełoży się na wspólny sukces!
Niemniej, chciałabym zwrócić uwagę na kolejny, równie ważny problem, który widać na horyzoncie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży – a mianowicie stan psychiatrii dziecięcej. Prawie rok temu na łamach Onetu można było przeczytać przerażające opisy traktujące o stanie tych oddziałów w reportażu “Miłość w czasach zarazy”. Druty wystające z materaców, którymi podopieczni samookaleczają się, pościel ze śladami krwi, których nie udało się doprać…
Jeśli chcemy zapobiec dalszym tragediom, musimy zadbać zarówno o profilaktykę, jak i wydolny system ochrony zdrowia.
Na koniec głos zabrała posłanka Zielonych Małgorzata Tracz: Szanowni Państwo. Wysłuchaliśmy właśnie głosu młodych ludzi. Głosu młodzieży, która domaga się odpowiednich działań mających na celu ochronę ich zdrowia psychicznego i podejmuje w tym kierunku realne działania. Te zatrważające statystyki nie dały wcześniej dostatecznie do myślenia rządzącym. Dlatego zarówno ja jako Posłanka, jak i Partia Zieloni, którą reprezentuję w Sejmie w pełni popieramy inicjatywę Fundacji na rzecz Praw Ucznia mającą na celu zagwarantowanie psycholożek i psychologów w każdej placówce oświatowej. Mimo licznych kampanii, w dużej mierze organizacji pozarządowych dotyczących zdrowia psychicznego, większość jego aspektów w dalszym ciągu pozostaje tematem tabu. Nie możemy pozwolić na to, aby społeczne ignorowanie problemu i stygmatyzowanie osób zmagających się z nim. Psycholożki i psycholodzy w każdej szkole to solidna podstawa dla dalszych działań, która powinna być gwarantem już od dawna.
Nie możemy także ignorować psychiatrii, a w szczególności tej dziecięcej – o jej stanie mówiła wcześniej Laura. Natomiast warto spojrzeć na scenę polityczną i ostatnie głosowanie dotyczące tej kwestii – 47 senatorek i senatorów Prawa i Sprawiedliwości, w tym lekarki i lekarze – zagłosowali przeciwko dofinansowaniu psychiatrii dziecięcej kwotą 80 milionów złotych. To wyraz pogardy wobec pacjentek i pacjentów tychże oddziałów. Jak już wiemy, warunki na nich są tragiczne. A mimo możliwości, rządzący nie chcą ich poprawy…
